Tương Đậu xị có nguồn gốc là một món ăn truyền thống của người Hoa, khi du nhập vào nước ta, nhất là các vùng có đông đảo người dân tộc sinh sống như Lào Cai- một trong những vùng có sự giao thoa văn hóa lớn với người Hoa thì tương đậu xị đã nhanh chóng được tiếp nhận và trở thành món ăn ưa chuộng đối với người dân nơi đây.
Thu hoạch cây đậu tương
Tương Đậu xị còn có tên khác là Tâủ xí bắt nguồn từ tiếng Hán hay tên khác là đậu tương ninh, Thổ nâu… Là thức ăn chủ yếu của đồng bào người dân tộc Tày, Mông trên cao nguyên đá bởi cách chế biến đơn giản và điều kiện thuận lợi khi lưu trữ.
Tương Đậu xị là một trong những đặc sản khác của vùng cao nguyên đá có nguồn gốc từ ẩm thực Trung Hoa
Để có được bát Tương đậu xị ngon thì nguyên liệu nhất thiết phải là đậu tương, đậu tương được lựa chọn phải có hạt to đều, khô, màu vàng. Các nguyên liệu để nêm nếm hay ăn kèm gồm có gừng củ, ớt chỉ thiên khô, hạt tiêu rừng, lá Hức (loại lá chỉ có trong rừng to bằng bàn tay mặt có lông trắng mịn mặt còn lại không lông màu xanh mượt), vỏ cam khô và muối, rượu… thông thường để hợp với khẩu vị tùy từng nhà mà người ta nêm gia vị cho vừa miệng.
Chuẩn bị làm Tương Đậu xị là một trong những niềm vui của những người dân nơi đây
Sơ chế món ăn thì những người dân tộc phải rang qua đến độ hạt đậu nổ tanh tách mới được, không cần chín quá rồi mới đem xay cho hạt vỡ đôi, sang vỏ, đem đậu đi ninh đến khi nhừ thì vớt ra và để ráo nước,…Sau khi ninh, nước tương để nguội hòa thêm chút muối rồi chắt vào trong chum đậy kín lại, các loại gừng, vỏ cam khô thái lát, băm nhỏ, ớt với tiêu xay nhỏ, còn lá Hức rửa sạch.
Mèn mén- thức ăn đặc sản của người vùng cao sẽ mất đi vị ngon nếu thiếu đi tương Đậu xị ăn kèm
Bắt đầu chế biến bằng việc đổ hạt đậu lên lá Hức và lại tiếp tục đặt lá Hức lên trên đậy lại trong 3-4 ngày thì đậu sẽ lên men, khi đậu lên một lớp men mốc thì nhặt bỏ lá cho sách, tãi nguội ra. Gừng, vỏ cam, muối, ớt, rượu đem lại hòa trộn tất cả rồi đổ vào nước ninh, sau lại đổ thêm lớp đậu đã lên men rồi buộc thật kín chum lại để trong hai tuần là có thể đem ra thưởng thức, còn nếu muốn ngon hơn nữa thì người ta thường để một tháng.
Tương đậu xị là thức ăn dành cho những mùa đông lạnh khi trong nhà thiếu thức ăn thì người dân vùng cao nguyên đá đã chuẩn bị tương từ vài tháng trước, tương để càng lâu trong chum thì vị càng ngon, vị vừa đủ độ ngấu, nhuyễn thơm và phải đúng là cái vị mặt chat đến nồng nàn ngầy ngậy mới đúng kiểu. Tương Đậu xị có thể chưng lên để làm nước chấm, xào chung với các loại thịt hoặc để trên bếp đều rất ngon.
Vui lòng đợi ...